Każdy golfista wybijający piłki na driving range w Wilanowie zapewne zastanawia się, co przedstawiają ruiny z czerwonej cegły znajdujące się w odległości dołka par 5. Zapraszamy do zapoznania się z krótką historią baszty.
Jest to zbudowana w 1846 roku z inicjatywy Augusta Potockiego okazała, neogotycka brama mieszczącą mieszkanie stróża (wschodnia brama wjazdowa do Pałacu Wilanowskiego).Usytuowana na przedłużeniu wschodniej osi założenia pałacowo – ogrodowego w Wilanowie zaprojektowana została przez Henryka Marconiego i ozdobiona ceramiczną dekoracją architektoniczną przez brata architekta, Ferrante Marconiego. Została ozdobiona herbami Pilawa – Potockich i Szreniawa – Lubomirskich. Posiadała kute żelazne ażurowe odrzwia i żelazna bronę. Brama ta to część romantycznego parku nazwanego na cześć Maurycego Potockiego, Morysinem, który w 1996 roku został objęty ochroną konserwatorską poprzez nadanie tym terenom tytułu Rezerwatu Przyrody Morysin.
Krajobrazowy rezerwat przyrody położony jest w Warszawie w dzielnicy Warszawa – Wilanów, między Jeziorem Wilanowskim, rzeką Wilanówką i Kanałem Sobieskiego. W wieku XVII-XVIII Morysin w całości był porośnięty lasem łęgowym, który ze względu na naturalne granice pełnił funkcję zwierzyńca. W początku XIX wieku – za rządów Stanisława Kostki Potockiego – ówczesnego właściciela Wilanowa, jego północną część przekształcono w park romantyczny i nazwano Morysinem na cześć wnuka Potockiego – Maurycego, zwanego zdrobniale Morysiem. W parku w 1811 r. wzniesiono pałacyk z rotundą wzorowaną na świątyni Westy w Tivoli, a w 1825 tzw. oraculum, czyli figurę pogańskiego bóstwa między dwoma kolumnami. Park ten był skomunikowany z wilanowskim zespołem pałacowym dzięki wodom Jeziora i Kanału Sobieskiego. Istniały także kanały wewnątrzparkowe, które pozwalały podpływać łodziami aż do stóp pałacyku-rotundy. W połowie XIX wieku w parku powstał murowany dom dozorcy oraz drewniana gajówka, a park przebudowano tworząc modne wówczas klomby. Park pełnił rolę rekreacyjno-wypoczynkową dla właścicieli pałacu i ich gości do 1939 r. kiedy to zaczęła się jego dewastacja. Po 1945 r. park włączony został do Muzeum Narodowego w Warszawie, a od 1995 r. jest własnością Muzeum Pałacu w Wilanowie.
W 1973 r. park został wpisany do rejestru zabytków województwa warszawskiego.
W 1994 r. został uznany na mocy zarządzenia Prezydenta RP za część Warszawy – pomnika historii. Powierzchnia rezerwatu (obejmującego park, północną zatokę Jeziora Wilanowskiego i wyspę na jeziorze) wynosi: 53,46ha.
Brama w 2007 r. została zabezpieczona konserwatorsko i ogrodzona przed dewastacja przez Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego.
Neogotycka brama / dom stróża w Morysinku
Comments are closed.